ตาเข ตาเหล่ (Strabismus)

     โดยปรกติแล้วคนเราเวลามองวัตถุลูกตาจะกลอกไปด้วยกันเสมอ จะมองไปในทิศทางเดียวกัน และ จะมองเห็นพร้อมกันทั้งสองตา และ จะทำงานประสานกัน รวมภาพที่เห็นจากทั้งสองตาเป็นภาพเดียวกันเราเรียกการมองแบบนี้ว่า Binocular vision (แต่เวลามองใกล้ตาทั้งสองข้างจะกลอกเข้าหากัน) แต่คนที่เป็นตาเข ตาเหล่ ตาทั้งสองข้างจะไม่มองไปในทิศทางเดียวกัน เราแบ่งตาเข ตาเหล่ ออกเป็น 2 ชนิดคือ

1.ตาเข ตาเหล่ ประเภทสังเกตเห็นได้ง่าย (Manifest strabismus) สามารถสังเกตเห็นได้อย่างชัดเจน แบ่งออกตามชนิดการเกิดได้อีก 2 คือ

- Tropia เกิดจากกล้ามเนื้อกลอกตาเป็นอัมพาต ลูกตาไม่สามารถกลอกไปในทิศทางที่เป็นอัมพาตได้เลยโดยจะกลอกได้เฉพาะทางที่กล้ามเนื้อไม่เป็นอัมพาตเท่านั้น ผู้ป่วยจะมีอาการเห็นภาพซ้อน สาเหตุจะเกิดจากกรรมพันธุ์เป็นแต่กำเนิด หรืออาจเป็นตอนหลังสาเหตุมาจากกล้ามเนื้อโดยตรง โรคมะเร็ง หรือโรคหลอดเลือด เป็นต้น เมื่อตาเห็นภาพซ้อนสมองจึงเลือกมองข้างที่ดีที่สุดเพียงข้างเดียวและตัดสัญญาณภาพข้างที่ด้วยกว่าทิ้งทำให้ตาข้างที่ด้วยกว่ากลายเป็นตาเขส่วนจะเขแบบไหนนั้นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง 

-- Intermittent tropia ลูกตาสามารถกลอกไปได้ทุกทิศทาง เวลาโฟกัสภาพเพื่อให้คมชัดตาจะตรง แต่เวลาเหม่อหรือเมื่อร่างกายอ่อนแอจะสังเกตุเห็นอาการเหล่นั้น สาเหตุอาจเกิดจากกล้ามเนื้อตาที่เป็นมาแต่กำเนิดหรือสายตาสองข้างต่างกันมากแต่ไม่ได้รับการแก้ไขจนทำให้ข้างที่ด้อยกว่าเป็นตาเข ตาเหล่ เป็นต้น

2.ตาเขซ้อนเร้น (Phoria) ตาเขชนิดนี้จะไม่สามารถสังเกตเห็นได้เมื่อมองสองข้างพร้อมกัน จะสามารถสังเกตเห็นได้เมื่อมีการ Break fusion 

รูปแบบของการเขมีหลายชนิดคือ

1.Horizontal type การเขชนิดเขแนวนอน แบ่งเป็น

-Esotropia(เหล่เข้าแบบสังเกตเห็นได้), Esophoria(เหล่เข้าแบบซ้อนเร้น)

- Exotropia(เหล่ออกแบบสังเกตเห็นได้), Exophoria(เหล่ออกแบบซ้อนเร้น)

2.Vertical type การเขชนิดเขแนวตั้ง แบ่งเป็น

-Hypertropia(เหล่ขึ้นบนแบบสังเกตเห็นได้), Hypertropia(เหล่ขึ้นบนแบบซ่อนเร้น)

-Hypotropia(เหล่ลงต่ำแบบสังเกตเห็นได้), Hypertropia(เหล่ลงต่ำแบบซ่อนเร้น)

3.Combined type ตาเขแบบผสม การเขชนิดนี้จะเกิดร่วมกันของ 2 แนวคือทั้งแบบแนวตั้งและแนวนอน

การรักษาภาวะตาเข

1.ตาเขชนิดที่เป็นมาแต่กำเนิดสามารถรักษาได้ก่อนที่เด็กจะมีพัฒนาการทางด้านการเจริญเติบโต จะทำโดยการผ่าตัดในช่วงก่อนอายุ 2 ปีแรก ในรายที่เป็นตาเขหลังจากอายุ 6 เดือน สามารถรักษาได้โดยการผ่าตัดและจะสามารถกลับมามองเห็นได้และยังสามารถรักษาภาวะการณ์มองเห็น 2 ตา (Binocular vision) เอาไว้ได้อีกด้วย

2.ตาเขซ้อนเร้น รักษาได้โดยสวมแว่นตา, สวมแว่นตาที่เป็นเลนส์ปริซึม, บริหารกล้ามเนื้อตา หรืออาจสวมแว่นตาที่เป็นเลนส์ปริซึมควบคู่ไปกับการบริหารกล้ามเนื้อตา

3.ตาเขชนิดที่สังเกตุเห็นชัดเจนเมื่อทำการผ่าตัดให้ตาตรงเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่นั้นจะไม่สามารถแก้ไขการมองเห็นให้กลับมาเป็นปรกติได้ จะแก้ไขให้ตาตรงและแลดูสวยงามเท่านั้น
 

                                                                                                       

                       นายอนิรุจน์ เรือนทองดี

            ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบการมองเห็น 
 

[2020-03-03]

---

บทความที่เกี่ยวข้อง

---

ทำไมต้องวัดสายตาที่ระยะ 6 เมตร และระยะ 6 เมตรสำคัญอย่างไร
ราคาเลนส์สายตาแพงไหม ราคาเท่าไหร่
Eye strain
แสงสีน้ำเงินมีข้อดีและข้อเสียอย่างไร
ตาเขตาเหล่กับสายตาเอียงต่างกันอย่างไร
โรคออฟฟิตซินโดรม (Office syndrome)
โรคตาขี้เกียจ (AmblyOpia หรือ Lazy eye)
การดูแลและการถนอมสายตาตัวเอง
ตาแห้ง
วิธีการเลือกซื้อแว่นตากันแดด
เลนส์ Polarized (โพลาไรซ์)
สายตาสั้นเทียม (Pseudomyopia)
ตาเหล่ซ่อนเร้น(Phoria)
วิธีบริหารกล้ามเนื้อตาเพื่อบรรเทาอาการภาพซ้อน(Eye exercises to ease double vition)
สายตาสองข้างแตกต่างกัน (Anisometropia)
ผลเสียของการประกอบแว่นไม่ตรงกับจุดศูนย์กลางตาดำ(ผิดตำแหน่ง)